Niejednokrotnie pojawiają się informacje o alimentach zasądzanych w bardzo różnych kwotach — od kilkuset złotych do nawet kilku tysięcy złotych miesięcznie.
To rodzi pytania: dlaczego jedne dzieci otrzymują wyższe alimenty, a inne niższe? Czy istnieją sztywne stawki? Czy sąd kieruje się konkretnymi tabelami?
W niniejszym artykule wyjaśniam, od czego zależy wysokość alimentów na dziecko oraz jakie czynniki bierze pod uwagę sąd przy ich ustalaniu.
Kwestie związane z alimentami regulują przepisy ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, a dokładniej:
• art. 133 §1 k.r.o. – rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie
• art. 135 §1 k.r.o. – zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
W praktyce oznacza to, że sąd każdorazowo ustala alimenty indywidualnie, biorąc pod uwagę konkretne okoliczności danej sprawy.
Czynniki wpływające na wysokość alimentów
Usprawiedliwione potrzeby dziecka
To, co jest uznane za „usprawiedliwioną potrzebę”, zależy od wieku dziecka, jego stanu zdrowia, poziomu edukacji i stylu życia, do którego było przyzwyczajone przed rozstaniem rodziców.
Katalog przykładowych potrzeb dziecka:
• wyżywienie,
• ubrania, środki higieny osobistej,
• koszty mieszkania (czynsz, media),
• opieka medyczna (w tym prywatna),
• edukacja (korepetycje, wyjazdy szkolne),
• rozwój zainteresowań (zajęcia dodatkowe, sport, instrumenty muzyczne),
• wakacje i wypoczynek.
Im wyższy standard życia dziecka oraz większe potrzeby (np. dziecko uczęszczające do szkoły prywatnej lub wymagające specjalistycznego leczenia), tym wyższe mogą być alimenty.
Możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica
Sąd ocenia nie tylko faktyczne dochody zobowiązanego rodzica, ale również jego potencjalne możliwości zarobkowe — czyli to, ile mógłby zarabiać, gdyby w pełni wykorzystywał swoje kwalifikacje, doświadczenie i zdolności do pracy.
Dlatego osoba formalnie bezrobotna, ale posiadająca wysokie kwalifikacje, może zostać obciążona alimentami w znacznej wysokości.
Możliwości majątkowe to także:
• posiadane nieruchomości,
• oszczędności,
• dochody z najmu,
• inne źródła dochodu (np. działalność gospodarcza, inwestycje).
Nie istnieje „uniwersalna stawka” alimentacyjna.
Wspólny obowiązek obu rodziców
Warto podkreślić, że obowiązek alimentacyjny spoczywa na obojgu rodzicach. Rodzic sprawujący codzienną opiekę nad dzieckiem realizuje swój obowiązek często w formie osobistego zaangażowania (opieka, wychowanie, czas), natomiast drugi rodzic zazwyczaj spełnia ten obowiązek poprzez świadczenie pieniężne.
Podsumowanie
Wysokość alimentów na dziecko nie zależy od arbitralnej decyzji sądu ani „sztywnych stawek”. Każda sprawa jest analizowana indywidualnie, z uwzględnieniem potrzeb dziecka i sytuacji finansowej rodziców. Dlatego też alimenty mogą się różnić — nawet znacząco — w zależności od konkretnego przypadku.
